Urkunde Nr. 1531 B aus Band III
- Seite im UB:
- 350-353 a)
- Heute in:
- Klausenburg, Staatsarchiv [Direcţia Judeţeană Cluj a Arhivele Naţionale ale Romȃniei]
- Druckvorlage:
- nach Original
- Abdruck als:
- Volltext
- Sprache:
- Latein
1531 B
1405 Juli 2 König Sigmund verleiht der Stadt Klausenburg gleichen Rang mit den andern freien Städten des Reichs und setzt Bestimmungen fest, betreffend die Unabhängigkeit der genannten Stadt gegenüber dem Woiwoden und Genossen, betreffend ferner die Wahl der Ratsgeschwornen und des Richters, die Gerichtsbarkeit, die Weiterklage nach Bistritz beziehungsweise nach Hermannstadt, sowie das Zeugnis über Vergehungen auf Stadtgebiet. Orig. Perg. Stadtarchiv Klausenburg, alte Signatur: J Nr. 12. Siegel war an rot-weisser Seidenschnur angehängt. -- Ein zweites Orig. Perg. ebendaselbst; alte Signatur: J Nr. 14. Siegel, schadhaft, weisses Wachs, an weiss-roter Seidenschnur angehängt, derselbe Stempel wie Nr.
»1531 A.
Druck: Jakab, Oklevéltár (
») I, 123.
Bruchstück: Eder, Observationes (
») 82. 83. Densuşianu, Documente (
») 439.
Regest: Berger - Wagner, Urkunden-Regesten (
») I, 20 Nr. 49a + [nach einer Abschrift des 19. Jh., unsicher ob auf UB 1531a oder b beruhend]
Die vorliegende Urkunde findet sich in textlich abweichender Ausfertigung unter Nr.
»1531 A [dritte Ausfertigung zu diesem Rechtsinhalt, Orig. Perg. ebd., J Nr. 13.]
Von der Kanzlei: Relatio Marci de Nurembergh tricesimarum et urburarum comitis.
Sigismundus
1) dei gratia Hungariae, Dalmaciae, Croaciae, Ramae, Seruiae, Galliciae, Lodomeriae, Comaniae Bulgariaeque rex marchioque Brandenburgensis ac sacri Romaui imperii archicamerarius necnon Bohemiae et Lucemburgensis heres omnibus Christi fidelibus praesentibus pariter et futuris salutem in eo, qui dat regibus feliciter regnare et victoriose triumphare. Regiae benignitatis generosa sublimitas quamquam diversis suis fidelibus, quos sui dominii latitudo complectitur, grata dignetur beneficia impendere et tanto copiosius sibi subiectis suae munificentiae donaria in libertatum largitione propagare, quanto ex huiusmodi libertatione magnifica suis frequenter aerariis experitur accrescere atque fideles sicut numero sic non minus devotione angere, tamen ad illos, qui per inconcussae fidelitatis etiam temporibus persecutionum observantiam a iustitiae semitis minime videntur deviare, specialis praerogativa favoris diligenter se inclinat. Proinde ad universorum praesentium et futurorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod fideles nostri dilecti Jacobus dictus Polkyscher artium liberalium magister iuratus et Nicolaus dictus Mwen cives de Coloswar partium nostrarum Transiluanarum suis necnon universorum civium et hospitum ac totius universitatis civitatis eiusdem nominibus et in personis nostrae claritatis adeuntes conspectum proposita eorum fidelitatis constantia, quam ipsi semper et prae- [S. 351] cipue in proximo praeteritis disturbiorum temporibus et regni nostri motionum erga nostram continue gesserunt maiestatem, varias afflictiones, oppressiones, personarum detentiones, rerum et bonorum ablationes, fororum violationes, molendinorum negligentem immo ruinosam conservationem, sententiarum per iudicem et iuratos latarum non observationem ac iudiciorum eorundem non advertentiam, appellationum ad sedes Bistriciensem vel Cibiniensem non admissionem, furum et latronum ac malefactorum iam detentorum et puniri debendorum propter munera liberationem et aliarum ipsorum libertatum et laudabilium consuetudinum violationem per nonnullos iustitiae immo propriae conscientiae et salutis oblitos eisdem civibus hospitibns et incolis memoratae nostrae civitatis Koloswar vocatae contra ipsorum privilegiatas libertates hactenus illatas et irrogata nostrae detegere querulose curarunt maiestati, humiliter et devote humotenus provoluti supplicantes, ut ipsis et eorum statui dictaeque civitatis fortificationi, tuitioni et conservationi regium remedium adhibere dignaremur circa praemissa opportunum. Nos igitur qui ex innata cordi nostro liberalitate oppressiones et merita subditorum iusto pietatis examine ac pia iustitiae moderatione consuevimus pensare sicque et tanto ad eos munificentiae nostrae gratiam libentius effundere, quanto ardentius hoc nobis ius suggerit et natura, quoniam providentia principis tunc in se munera habet gratiosa et aliis largitur perpetua, cum suis subditis condescendit ad gratiam et devotum ipsorum zelum liberaliter prosequitur et clementer, attentis etiam, consideratis et in mentis nostrae arcano diutius omnibus supra dictis tam oppressionibus quam fidelibus obsequiis dictorum civium nostrorum de Koloswar praedicta revolutis ac diligenti meditatione pensatis cupientes et ex deliberatione volentes ipsos eorumque posteros pro praemissis grata praemia reportare, ut qui fideles sunt et semper sacrae coronae regiae ac nobis astiterunt, per retributionis merita
1) libertatumque et immunitatum largitiones ad exercenda iuxta
2) ipsorum posse maioris constantiae et fidelitatis opera ferventius et devotius incitentur, eandem civitatem nostram Koloswar vocatam in partibus nostris Transiluanis habitam per nos iam murari murisque, turribus, moeniis, fossatis ac aliis fortalitiis et propugnaculis fortificari et circumdari dispositam et cives incolas populos et habitatores eiusdem aliis civitatibus regni nostri omnino et totaliter liberis ipsarumque civibus hospitibus incolis populis et habitatoribus adaequando, annectendo, annumerando et aggregando eandem insuper ac eos specialiter et per expressum ab omni iurisdictione, iudicio, iudicatu, regimine et gubernatione vaivodarum, vicevaivodarum, comitum, iudicum, officialium et quorumvis ad eos pertinentium et generaliter omnium regni nostri iudicum et iustitiariorum saecularium perpetuo exemimus, excipimus et per omnia segregamus. Denique communitas et universitas civitatis nostrae ante fatae die dominica post diem strennarum seu circumcisionis domini primitus occurrente de ipsorum medio duodecim cives iuratos annis singulis et tandem iidem iurati cum senioribus et hominibus possessionatis ipsius civitatis idoneis [S. 352] tamen et ad id aptis iudicem eligendi, qui videlicet iudex et iurati cives insimul et in unum universas et quaslibet causas inter eos et in ipsa civitate quomodocumque et qualitercumque emergentes forum duntaxat saeculare concernentes iuxta eorum consuetudinem antiquitus observatam et eorum privilegia olim emanata iudicandi, cognoscendi et discernendi omnesque fures, latrones et generaliter cunctos malefactores quocumque nomine indifferenter appellatos nobiles videlicet et ignobiles maleficia qualiacumque facientes, perpetrantes et committentes intra metas et territorium ipsius civitatis nostrae deprehensos et deprehendendos suspendendi, decollandi, comburendi, mutilandi et alias iuxta eorum demerita et demeritorum qualitatem rite et legitime sententiandi, feriendi et puniendi plenam, liberam et absolutam habebunt et habeant facultatem atque omnimodam potestatem. Nec ad congregationem palatinalem, vaivodarum, vicevaivodarum ac aliorum quorumvis iustitiariorum regni nostri in eisdem partibus Transiluanis vel alias temporum in eventu ex causis quibuscumque celebrandam
1) accedere et eisdem
1) interesse eiusque
1) iudicio sisti et parere teneantur, nec ad hoc per quempiam cogi possint aut compelli modo aliquali. Si vero quipiam tam regnicolarum nostrorum quam extraneorum quidquam actionis, quaestionis vel acquisitionis contra eosdem habuerint, id in medio civitatis nostrae praedictae iudicisque et iuratorum praefatorum praesentia legitime exequantur. Ubi vero aliquis de ipsorum iudicio non contentus se in causa sua oppressum senserit et gravatum, ex tunc remoto quolibet gravamine ab eorum iudicio ad sedem Bistriciensem et abinde si opus fuerit sibique placuerit a praefata sede Bistriciensi ulterius ad sedem Cibiniensem, ubi omnes et quaslibet causas per appellationem inibi devolvendas fine debito ulteriori appellatione, protractione et examinatione quibusvis penitus cessantibus ac remotis terminari volumus et finiri, possit licite et valeat remoto quolibet obstaculo appellare iuxta eiusdem civitatis nostrae Coloswar vocatae antiquam privilegiatam praesentibusque de novo iam concessam libertatem. Volumus autem, ut iidem iudex et iurati ac seniores sedium Bistriciensis vel Cibiniensis, ad quos per appellationem causam vel causas huiusmodi devenire et devolvi contigerit non obstante ulteriori appellatione seu provocatione quorumcumque in huiusmodi causa vel causis earumque articulis finem debitum et decisivum facere debeant et teneantur. Praeterea volumus et firmiter observandum stabilimus, ut nullus extraneus aut forensis cuiuscumque status, conditionis vel praeeminentiae existat per literas capitulorum, conventuum et iudicum nobilium quorumcumque et generaliter per
2) quasvis personas forenses ac extraneas quacumque dignitate, iurisdictione, officio, simplicitate seu nobilitate fungentes contra praedictos cives hospites incolas et habitatores praefatae civitatis nostrae Koloswar vel eorum alterum aut ex eis aliquem super factis et negotiis in eadem civitate actis seu exortis more et ad instar libertatis civium civitatis nostrae Budensis testimonium aliquod facere valeat atque possit modo, forma et rationibus quibuscumque. Ut igitur omnia et singula praemissa ex deli- [S. 353] beratione nostra regia praelatorumque, baronum et procerum regni nostri ad id accedente maturo consilio concessa robur obtineant perpetuae firmitatis, nec per quempiam successu temporum possint aut valeant quavis de causa in irritum retractari, praesentes eisdem civibus nostris concessimus literas nostras privilegiales pendentis et authentici sigilli nostri novi duplicis munimine roboratas. Datum per manus reverendi in Christo patris domini Eberhardi praedicta dei et apostolicae sedis gratia episcopi Zagrabiensis, aulae nostrae summi cancellarii nostri fidelis dilecti, anno domini millesimo quadringentesimo quinto, sexto Nonas Julii, regni autem nostri anno decimo septimo. Reverendissimis
1) et venerabilibus in Christo patribus dominis Valentino tituli sanctae Sabinae sacrosanctae Romanae ecclesiae presbytero cardinali ac ecclesiae Quinqueecclesiensis gubernatore, Johanne Strigoniensi, Colocensi sede vacante, Andrea Spalatensi, altero Andrea Ragusiensi archiepiscopis, Luca Waradiensi, Stephano Transiluanensi, eodem domino Eberhardo Zagrabiensi, Agriensi sede vacante, Johanne Bosnensi, Vesprimiensi sede vacante, Johanne Jauriensi, Waciensi sede vacante, fratribus Hincone Nitriensi et Dosa Chanadiensi electis ecclesiarum episcopis ecclesias dei feliciter gubernantibus, Syrimiensi, Traguriensi, Scardonensi, Tynnyensi, Nonensi, Sibinicensi, Makarensi, Pharensi, Corbauiensi et Segniensi sedibus vacantibus. Necnon viris magnificis Nicolao de Gara regni nostri Hungariae praedicti palatino et iudice Comanorum, Johanne et Jacobe vaivodis nostris Transiluanis, comite Frank filio quondam Konyae bani iudice curiae nostrae, Paulo Bysseno et altero Paulo de Pech Dalmaciae et Croaciae praedictorum et totius Sclauoniae, Johanne de Maroth Machouiensi banis, honore banatus Zeurimiensis vacante, Nicolao dicto Trewtel de Neuna tavarnicorum et comite de Posega, Symone filio quondam praedicti Konyae bani ianitorum, Martino Ders dapiferorum, Laurencio de Tari pincernarum et Petro dicto Chech agasonum nostrorum magistris necnon Sylstrangh comite Posoniensi aliisque quampluribus regni nostri comitatus tenentibus et honores.
a)
Die Fußnoten wurden in diesem Band des UB jeweils seitenweise gezählt. Auf die vorliegende Urkunde entfallen: 1 auf S. 350, 1-2 auf S. 351, 1-2 auf S. 352, 1 auf S. 353 (dortige 2 zu nachfolgender Urkunde).^[S. 350]
1)
Verlängerte Schrift in der Vorlage. -- Raum für S
leer gelassen im zweiten Original.^[S. 351]
1)
So Vorlage. -- Zweites Orig.: munera.
^ 2)
Fehlt in der Vorlage und im zweiten Original.^[S. 352]
1)
So Vorlage. [3x]^ 2)
Fehlt in der Vorlage und im zweiten Original.^[S. 353]
1)
Vorlage: reverendissimio.
^