Urkunde Nr. 1667 aus Band III

Seite im UB:

515-517 ^a)

Heute in:

Hermannstadt, Staatsarchiv [Direcţia Judeţeană Sibiu a Arhivelor Naţionale ale Romȃniei]

Heutige Signatur:

Kapitel Hermannstadt [Capitlul evanghelic CA Sibiu] (Inventar 298), Urkunden Nr. 14.

Druckvorlage:

nach Original

Abdruck als:

Volltext

Sprache:

Latein

---

1667

Ofen 1412 Januar 14 König Sigmund richtet an den Papst Johann XXIII. zu Gunsten der Pfarrgeistlichkeit Siebenbürgens ein Bittgesuch, betreffend die Befreiung der Pfarrer von der Abgabe der Hälfte ihres Einkommens.

Sanctissime pater et domine reverendissime. Exacti temporis antiquitas fidelis edocet et describit, quod divi et catholici reges Hungariae praedecessores nostri partes Transiluanas, quae promiscuarum gentium et linguarum²⁾ nobilium videlicet Hungarorum, Saxonum et Siculorum et etiam cohabitantium Valachorum ac aliorum schismaticorum permixtae dignoscuntur, eo magis prae ceteris regionibus sibi subiectis suae potentiae clipeo protexerunt, quo magis potioribus saltim propter incredulorum viciniam egere conspexerunt, easque³⁾ multis et immensis libertatibus multifarie in temporalibus et ecclesiasticis ampliarunt, et nihilominus in suis munificentiis erga illas⁴⁾ immensitatem solam pro mensura ponentes praesertim ad confutandam vicinorum schismaticorum et incredulorum insaniam clementi affectu eas prosecuti fuere. Clamant autem nunc ad aures nostras earundem partium ecclesiae, clamat multitudo nobilium et incolarum de imminenti onere censurae ecclesiasticae, qua occasione mediorum fructuum sentiunt se eo acerbius molestari, quo nova et inaudita in illis partibus saltim a plebanis parochialium ecclesiarum temporibus modernis insurgit exactio. Nam pater sancte revera maiores natu et nobiles partium earundem vix umquam vel de raro contingenti ad ecclesias parochiales sub tenutis eorum existentes patiuntur pro vero pastore animarum ipsorum canonice institui [S. 516] sacerdotes, sed inolevit ut habeant tamquam mercenarios ad sui libitum pro tempore conductos. Arbitrantur denique quod nervus libertatis eorum per huiusmodi mediorum fructuum solutionem, quam laici incolae suam potius quam ecclesiasticarum personarum reputant et contendunt, penitus rumperetur, et quasi per hanc ab eadem¹⁾ lapsa eorum posteritas plurima dispendia comportaret, sicque secundum praescientiam futurorum per ipsos pro evitanda nova solutione huiusmodi clero terribiliter inhibendo firmaverunt omnino se opponere velle, et multus murmur ac querela circumstrepit inter ipsos, scandala quoque et maximae delusiones schismaticorum et incredulorum undique ipsis insultantium, quasi eorum presbyteri maiori quam Christianorum gaudeant immunitate, quia nusquam sic exactionarentur. Et plerique tamquam rudes et simplices in populo ipso in diversa molimina propterea rapiuntur et velut nutantes per devia vagantur, ut molem effugiant gravaminum impositorum, allegantes quomodo progenitores eorum de bonis patrimonialibus ad laudem et gloriam divini nominis et sanctorum ecclesias fundavere ac dotavere, ut bona seu proventus earum ad alia praeterquam ad divinum cultum converti non deceat, quia ex hoc ministrorum ecclesiasticorum sub debita moderatione obsequentium numerus inibi diminueretur pariter et cultus divinus, et consequenter basilicarum et templorum schismaticorum prope eos existentium praerogativa quadam videretur conditio anteferri. Porro pater beatissime, tanto debent praedictorum divorum regum exempla efficacius nos mouere ad imitationem, quanto praeconia famae eorum laudabilis quasi traduce quodam in nos propagantur immo sic in nobis horum prosecutionem exigunt, ut libertatum earundem defensio, a nobis quasi debitum hereditarium exigatur. Quocirca sanctitati²⁾ vestrae²⁾ obnixe supplicamus et quaesumus, quatenus circumstantiis tanti discriminis deliberate pensatis et animarum periculis, quae ex pertinacia multitudinis populorum imminent, utilitati partium praedictarum paterna providentia et mansuetudinis benignitate salubriter consulentes, ne huiusmodi novitas et mediorum fructuum solutio praesertim a plebanis parochialibus in dictis partibus ut praelibatur inaudita de novo nostris temporibus insurgat, dignemini inhibere precum nostrarum obtentu, committereque et mandare reverendissimo in Christo patri et domino, domino Brandae cardinali Placentino³⁾ et apostolicae sedis legato, ut ipse sententias et processus, quas et quos propterea adversus populum et clerum partium praedictarum tulit et promulgavit aut sui collectores vel subcollectores dictorum mediorum fructuum tulerunt et promulgarunt, tollat et revocet ac tollere et revocare faciat et de ceteris gravaminibus occasione praevia inferendis supersedeat et abstineat prorsus et omnino. In quo pater beatissime singularissimam nobis gratiam facietis. Personam vestram sanam et incolumem conservet et muniat per tempora longiora altissimus in excelsis regimini ecclesiae sanctae suae. Datum Budae, quartodecimo die mensis Januarii, anno nativitatis domini millesimo quadringen- [S. 517] tesimo duodecimo, regnorum nostrorum Hungariae et cetera anno vicesimo quinto, Romanorum vero secundo.

Sanctitatis¹⁾ vestrae¹⁾ devotus filius Sigismundus dei gratia Romanorum rex semper augustus ²⁾ ac Hungariae et cetera rex reverentiam ad³⁾ devota pedum oscula beatorum.

<re>Von der Kanzlei in zwei Zeilen: Ad mandatum domini regis. |⁴⁾ Johannes⁵⁾ praepositus sancti Stephani. </re>

Auf der Rückseite Adresse: Sanctissimo in Christo patri et domino, domino Johanni divina providentia sacrosanctae Romanae ac universalis ecclesiae summo pontifici domino nostro reverendissimo.


a) Die Fußnoten wurden in diesem Band des UB jeweils seitenweise gezählt. Auf die vorliegende Urkunde entfallen: 2-4 auf S. 515 (1 zu voranstehender Urkunde), 1-3 auf S. 516, 1-5 auf S. 517 (dortige 6-11 zu nachfolgender Urkunde.^{^}
[S. 515]
2) Vorlage: liguarum.^{^}
3) Vorlage: eosque.^{^}
4) Vorlage: illos.^{^}
[S. 516]
1) Scilicet: libertate.^{^}
2) Vorlage: s. v. [2x]^{^}
3) Vorlage: Placen. [Abkürzungssstrich über n]^{^}
[S. 517]
1) Vorlage: s. v. [2x]^{^}
2) Ende der ersten, mit Sigismundus einsetzenden Zeile und Beginn der zweiten, mit ac einsetzenden Zeile.^{^}
3) So Vorlage. - Richtig wahrscheinlich: ac.^{^}
4) Zweite Zeile.^{^}
5) Vorlage: Jo.^{^}