Urkunde Nr. 3705 aus Band VI
- Seite im UB:
- 391-393
- Heute in:
- Hermannstadt, Staatsarchiv [Direcţia Judeţeană Sibiu a Arhivelor Naţionale ale Romȃniei]
- Heutige Signatur:
- Urkundensammlung [Colecţia de documente medievale], Serie U. II (Inventar 25 ), Nr. 295.
- Druckvorlage:
- nach Original
- Abdruck als:
- Volltext
- Sprache:
- Latein
3705
Olmütz 1469 April 25 König Mathias bestätigt die Bestimmungen der Sieben Stühle, die diese zum Schutz gegen Flurschäden, Viehdiebe u.a. in den Gebieten Fogarasch und Hamlesch erlassen haben. Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 295. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedrückt, Reste.
Druck: Archiv (
») Alte Folge II, 1846, 317 ff. Teleki, Hunyadiak kora (
») XI, 376 Nr. 495. Hurmuzaki, Documente (
») II, 2, 192 Nr. 177. Kolosvári u. Ovári, Corpus stat. Hung. mun. (
») I, 505.
Regest: Kemény, Notitia (
») I, 182.
Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.
Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmatiae, Croatiae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod fidelis noster Conradus monetarius, inhabitator civitatis nostrae Cibiniensis, nuntius universitatis Saxonum septem et duarum sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum regni nostri, nostram veniens in praesentiam in personis eorundem Saxonum exhibuit nobis quoddam registrum super certis dispositionimus et ordinationibus magistrorum civium ac iudicium et iuratorum seniorum sedium praedictarum pro dictorum Saxonum nostrorum utilitate factis confectum. Supplicans idem Conradus in personis eorundem Saxonum nostrorum nobis humiliter, ut easdem dispositionis ratas, gratas et acceptas habendo literisque nostris patentibus inseri et inscribi faciendo pro eisdem Saxonibus nostris approbare et ratificare dignaremur. Quarum quidem dispositionum series haec est. Primum: quod si aliqui nobiles aut alterius cuiusvis status possessionati homines et notanter Volachi dictarum partium Transsiluanarum et signanter in districtibus Fogaras et Omlas vocatis commorantes, pastores suos cum gregibus ovium, porcorum et aliorum pecorum suarum ad terras et territoria dictorum Saxonum nostrorum contra voluntatem ipsorum miserint et in vineis, segetibus, silvis, pascuis et pertinentiis ipsorum dampna aliqua eis irrogaverint, extunc prima vice duo castrones vel duae oves et secundaria vice quatuor castrones vel oves, tertiaria autem vice, duodecim castrones vel oves pro vadio recipi debeant si oves fuerint, si vero porci fuerint, extunc primo unus porcus, secundo duo porci, et tertio decimos
1) porcos recipi debeant. Debitis tamen et consuetis semper inhibitionibus de pascu talium ovium, porcorum et aliorum pecorum praecedentibus illo etiam specialiter declarato, quod si tales homines et Volachi quicumque aliquando signanter nocturnis temporibus in segetibus sive seminibus ipsorum Saxonum nostrorum per ipsorum animalia praenotata tempore pluviali aut madido talia dampna ipsis Saxonibus nostris illata fuerint, extunc duodecim oves vel castrones pro vadio recipi debeant. Et pro veritatis signo unus agnus vel una ovis aut porcus occidi et metari debeat, ne negatio fieri possit, propter cruorem talis animalis in tali loco, in quo ipsa dampna fuerint perpetrata, remanentem. Et si tam magna dampna extiterint irrogata quod [S. 392] receptum vadium tanti valoris non fuerit, extunc pro dampnis huismodi condigna recipi debeat satisfactio. Ubi vero Volachi ipsi vel alii quicumque tantae potentiae fuerint, ut ab super eis huiusmodi dampnis illatis condigna recipi non posset satisfactio, extunc tales damnificati iuratos seniores et universos inhabitatores illius opidi aut villae, ubi ipsa dampna perpetrata fuerint, pro auxilio invocent. Si vero tales ad id insufficientes et impotentes extiterint, extunc iudices et totam communitatem illius sedis, in qua dampna praetacta fuerint irrogata, invocent. Si autem tales iudices et tota communitas talis sedis tam impotentes fuerint, dictos Saxones nostros et universitatem eorum de dictis septem et duabus sedibus Saxonicalibus pro succursu invocent et requirant, quibus mutuis et opportunis auxiliis in talibus subvenire teneantur. Ubi autem iidem Saxones nostri ad talem violentiam reprimendam insufficientes et viribus impotentes redderentur aliquomodo, extunc iidem Saxones nostri vaivodas vel vicevaivodas nostros Transsiluanenses pro tempore constitutos pro talismodi succursu iuxta contenta literarum nostrarum, si opportunum fuerit, debeant invocare; praeterea ut nullus omnino hominum praenotata vadia, vulgariter schwczung nuncupata per vestrum ablationem et educationem recipere audeat. Insuper ut nullus hominum in dictis septem et duabus sedibus commorantium audeat Volachos pro custodibus nocturnalibus aliquo modo conservare, aut eisdem mercedem aliquam dare et solvere sub poena solutionis unius marcae argenti. Ceterum, ut si aliqui per latrones et fures in equis, pecoribus et aliis bonis eorum quibuscumque dampnificati ad aliquos territorium aut oppidum vel villam, in quo, vel qua Saxones seu Hungari aut alii christiani commorantur, consveta vestigia sequerentur. Extunc tales eisdem dampnificatis territorium ac domos et curias ad perquirendum talismodi equos, pecora et alia animalia ac bona aperire, ac eosdem et eadem libere ubique perquirere permittere teneantur. Ubi vero tales damnificati de huiusmodi perquisitione nollent contentari, extunc tales Saxones, Hungari aut alii christiani ipsis singillatim solita eorum iuramenta pro eo praestare teneantur. Quo facto iidem Saxones, Hungari et alii christiani liberi existant. Si vero aliqui taliter dampnificati consimilia vestigia ad aliquod territorium aut oppidum vel villam, in quo vel qua Volachi commorantur, sequerentur, extunc ipsi Volachi vestigia huiusmodi, ut moris est, extradare teneantur. Si vero id facere nequirerint, extunc, ipsi dampnificati super vestigiis septimo se solita iuramenta deponere teneantur, lege et consuetudine partium illarum observatis et tandem ipsi Volachi huiusmodi equos, pecora et alia animalia ac bona ipsis dampnificatis persolvere teneantur. Ubi autem aliquarum latronum, furum et aliorum malefactorum in quorumcumque nobilium et aliorum cuiusvis status, dignitatis et conditionis possessionatorum hominum possessionibus et terris commorantium insultus in medio dictorum Saxonum nostrorum in destructionem et desolationem eorundem et terrae illius alibi oriuntur et unus alium ex ipsis Saxonibus nostris quandocumque et quotienscumque contra huiusmodi insultus dictorum latronum, furum et aliorum malefactorum pro faciendo succursu invocaret et requireret. Extunc iidem Saxones nostri iuxta limitationem et impositionem hominum alicui sedi vel oppido aut villae pro talismodi praebendo succursu sibi ipsis mutuo facienda mox requisiti insurgere et parti oppressae sub poena solutionis viginti quinque marcarum argenti, quarum viginti ipsis magistris civium ac iudicibus et iuratis senioribus dictarum septem et duarum sedium Saxonicalium et quinque iudicibus illius sedis aut oppido vel villae, in qua contra factum fuerit eo facto irremissibiliter cedere debeant, succurrere ac ipsos latrones, fures et alios malefactores quandocumque, quotienscunque et ubicumque et in quibuscumque terris, possessionibus et bonis quorumcumque repertos et apprehensos auctoritate nostra speciali, iuxta eorum demerita punire teneantur. Ubi vero aliqui iudices alicuius sedis ad succursum huiusmodi re-[S. 393] quisiti et invocati modo aliquali non insurrexerint, aut negligentes seu remissi fuerint, quinque marcas argenti dictis magistris civium ac iudicibus et iuratis senioribus pro poena irremissibiliter solvere teneantur. Si autem aliqua singularis persona ad mandatum et requisitionem alicuius iudicis pro huiusmodi succursu faciendo ad statim non insurrexerint, aut negligens et tepida fuerit, pro poena unum florenum auri ipsis magistris civium ac iudicibus et iuratis senioribus solvere teneantur. Demum quia plerique reperirentur deceptores, qui quamplures homines ac eis pecunias mutuo recipiendo decipiunt, et expost debitores effecti de talismodi debitis hominibus ipsis satisfacere nolunt, per quod multi debiti eorum defraudari et dampnificari consueverunt. Ideo ubicumque tales debitores in medio eorundem Saxonum nostrorum reperirentur, captiventur et iuxta consuetudinem aliarum civitatum dicti regni nostri Hungariae capii tamdiu detineantur, donec ipsi creditoribus suis huiusmodi mutuatam pecuniam restituerint effective, aut pro se pro debitis huiusmodi sufficientem praestiterint fideiussoriam cautionem. Postremo ut si ipsis Saxonibus nostris de dictis septem et duabus sedibus ex huiusmodi dispositionibus et confederationibus aliqua gravamina, dampna, inproperia
2) et alia mala quovismodo evenerint, iidem praemissa omnia insimul fecisse assumpsissent et se obligassent. Unde nos huiusmodi supplicatione praefati Conradi per eum in personis dictorum Saxonum nostrorum nobis modo praemisso porrecta regia benignitate exaudita et clementer admissa praefatas dispositiones et ordinationes dictorum magistrorum civium ac iudicum et iuratorum seniorum sedium prae tactarum per eos modo praetacto factas in omnibus eorum articulis et clausulis in quantum rite et legitime atque pro commodo et utilitate dictarum sedium factae sunt, ratas, gratas et acceptas habendo praedictis Saxonibus nostris de mera nostrae regiae potestatis plenitudine ac ex certa nostra scientia approbamus et ratificamus harum literarum nostrarum, quibus secretum sigillum nostrum est appressum, vigore et testimonio mediante. Datum in Olmuz in festo beati Marci evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto.
Unten rechts von der Kanzlei: Lecta.
Auf der Rückseite von der Kanzlei: Regestrata folio CCLXXXVIII M. Iwsth.
Unten rechts von gleichzeitiger Hand: Quomodo dampnificati in territoriis [ ]
3) eorum exigere deberent schwcz.
1) Vorlage
decimus.^ 2) So Vorlage.
^ 3) Hierauf Lücke 6 mm.
^