Urkunde Nr. 1025 aus Band II

Seite im UB:

418-425 ^a)

Druckvorlage:

nach anderem Urkundenbuch mit Quellennachweis

Abdruck als:

Volltext

Sprache:

Latein

---

1025

Avignon [1374] März 6 Papst Gregor XI. stellt den Predigermönchen einen Freibrief aus.

Gregorius episcopus servus servorum dei dilectis filiis magistro, prioribus et fratribus universis ordinis praedicatorum salutem et apostolicam benedictionem. Virtute conspicuos sacri vestri ordinis professores, qui contemplationi caelestium ferventer invigilant et piae vitae studio sine intermissione desudant, decet per apostolicae circumspectionis auxilium sic provide dirigi et sollicite confovere, ut alicuius praetextu calumniae nullum internae pacis excidium nullumque religiosi status perferant detrimentum, sed in his robur et vigorem habeant, per quae circa cultum divini nominis devotis et quietis mentibus invalescant. Hinc est quod cum sicut nobis exponere curavistis, tu fili magister et praedecessores tui, iuxta eiusdem ordinis consuetudinem observatam hactenus et a sede apostolica toleratam statim, postquam electi secundum praedicti constitutiones ordinis exstitistis, fratrum [S. 419] ipsius curam gesseritis magisterii officium plene et libere in omnibus exercentes, iidemque fratres vobis devote ac humiliter obedierint et intenderint reverenter, ac in eodem ordine sit statutum, ut magister ipsius qui pro tempore fuerit a magisterii officio valeat amoveri a definitoribus capituli generalis. Nos volentes ambiguitatis scrupulum in hac parte de vestris cordibus amputare ac ordinem ipsum praefatae sedi immediate subiectum, a sede approbatum eodem¹⁾ floridum, praeclarum scientia et virtute fecundum²⁾ privilegio apostolicae gratiae attollere singulari, vestris supplicationibus inclinati devotioni vestrae, ad instar felicis recordationis Bonifacii octavi et Benedicti XI Romanorum pontificum praedecessorum nostrorum, ut successores tui fili magister qui erunt pro tempore statim, postquam³⁾ electi secundum constitutiones fuerint supra dictas, eo ipso veri eiusdem ordinis magistri effecti curam animarum fratrum ipsius ordinis plene habeant et libere gerant ipsosque fratres auctoritate propria ligare, absolvere necnon in eodem ordine agere valeant, quae ipsi et praefati ordinis definitores iuxta praedictas constitutiones eisdem ordini et fratribus secundum deum viderint expedire, aliasque possint officium magisterii in omnibus licite exercere, iidemque fratres tibi magistro et successoribus tuis devote et humiliter obediant et intendant, et praefati successores et tu magister a definitoribus capituli generalis ordinis ipsius secundum ordinis constitutiones eiusdem absolvi et amoveri possitis, auctoritate apostolica indulgemus ratum habentes ac firmum, quidquid super praemissis per te magister dictosque praedecessores fratres et definitores factum et observatum est hactenus, concessa tibi exequendi magisterii officium quoad praemissa omnia et alia libera facultate. Fratres autem de ordine vestro, quos secundum constitutiones ipsius ordinis conventibus vestris deputandos duxeritis in lectores, sine cuiuscumque alterius licentia libere in domibus praedicti ordinis legere ac docere valeant in theologica facultate illis locis exceptis, in quibus viget studium generale, ac etiam quilibet in facultate ipsa docturus⁴⁾ ut magister sollenniter incipere consuevit. Et licet episcopis et diocesanis vestris debitam et devotam obedientiam impendatis, nolumus tamen, quod circa instituta et praecipue super institutionem et destitutionem priorum eiusdem ordinis ex hoc praeiudicium aliquod incurratis. Quando vero in aliquo capitulo vel conventu vestri ordinis de provinciali vel conventuali priore occurrerit electio facienda, si ex aliqua causa factam electionem a fratribus eiusdem ordinis quorum interest non contingat forsitan confirmare superior, ad quem confirmatio electionis huiusmodi pertinet, aliquem de illis fratribus, quos ipsi electores vel maior pars eorum per literas suas ab eo petierint, quando⁵⁾ ad ipsum pro electi confirmatione transmittunt, eis de nostra licentia concedere valeat in priorem. In electionibus quoque magistri et priorum provincialium ipsius ordinis fratribus, qui debent electionem huiusmodi celebrare, cum eos frequenter de [S. 420] remotis partibus oporteat convenire, tempus super hoc a iure statutum non currat, nec ipsi in hac parte iuris regulis coartentur. Et quia eiusdem ordinis fratres de locis ad loca ipsius ordinis saepius transmittuntur, propter quod stabilem et perpetuam in certis et determinatis eiusdem ordinis domibus non faciunt mansionem, quia¹⁾ etiam bonos et idoneos et approbatos a nobis fratres faciatis ad ordines promoveri, liceat vobis ordinandos fratres eiusdem ordinis quibuscumque malueritis catholicis pontificibus communionem et gratiam apostolicae sedis habentibus praesentare ipsisque pontificibus praesentatos a vobis fratres sine qualibet examinatione per eosdem pontifices facienda et absque omni promissione vel obligatione ipsorum ordinandorum fratrum ad ordines promovere. In locis autem in quibus degitis liceat vobis habere oratoria, in quibus cum altari portatili possitis missarum sollennia et alia divina officia celebrare ac etiam recipere ecclesiastica sacramenta. Cum generale interdictum terrae fuerit, in ecclesiis et oratoriis vestris et aliis quibuscumque, cum ad loca perveneritis ecclesiastico supposita interdicto, clausis ianuis, interdictis et excommunicatis exclusis, non pulsatis campanis et submissa voce liceat vobis celebrare divina et ecclesiastica recipere sacramenta, dummodo causam non dederitis interdicto nec contingat id vobis specialiter interdici neque ecclesiae et oratoria ipsa fuerint specialiter interdicta. His vero qui vestris immorantur obsequiis cuncta libere ministrare possitis ecclesiastica sacramenta, et ipsos cum decedunt in vestris cimiteriis sepelire. Si quando autem in terris in quibus residetis vel earum personas excommunicationis seu interdicti sententiam contigerit promulgare, pueri²⁾ vestris servitiis deputati, negotiorum quoque vestrorum procuratores et operarii, qui in vestris locis eorum operibus personaliter continue institerint, huiusmodi sententiis obnoxii minime habeantur ibique possint audire divina iuxta formam, quae locis ipsis in eo casu a sede apostolica est concessa, nisi³⁾ eisdem causam dederint, vel excommunicari⁴⁾ specialiter seu interdici contingat eosdem. Et quia vos extremam patientes pro Christi nomine paupertatem exhortationis pro studio bonos ad potiora dirigitis et errantes in rectitudinis semitam revocatis, concedimus, ut in excommunicatorum terris libere commorari et ab eis tunc etiam, quando vos vel ipsos transire contigerit, necessaria vitae deposcere ac recipere valeatis. Magister quoque et singuli priores provinciales et conventuales ac vices eorum gerentes in provinciis et conventibus ac locis sibi commissis praedictis fratribus constitutis ibidem necnon et fratribus aliis eiusdem ordinis interdum ad eos declinantibus undecumque absolutione et dispensatione indigentibus, sive prius cum intraverint ordinem sive post in casibus excesserint, pro quibus exeommunicationis vel interdicti aut suspensionis incurrerint sententias⁵⁾ a iure vel a iudice generaliter promulgatas, et huiusmodi sententiis innodati aut in locis suppositis ecclesiastico interdicto divina officia celebrantes vel suscipientes [S. 421] ordines sic ligati notam irregularitatis incurrerint, absolutionis et dispensationis beneficium valeant impertiri, nec adeo gravis fuerit enormis excessus¹⁾ quod²⁾ sint ad eandem sedem³⁾ merito destinandi. Et fratres etiam vestri, quos pro tempore vos magister et priores tam provinciales quam conventuales necnon et vices vestras gerentes in proprios habueritis confessores, absolutionis et dispensationis beneficium vobis cum expedierit⁴⁾ valeant impertiri iuxta formam concessionis super absolutione et dispensatione fratrum eiusdem ordinis superius vobis factam. Ad haec volentes vestro aggregari collegio, qui suspensionis aut interdicti vel excommunicationis sententiis a iure vel a iudice promulgatis generaliter sunt ligati, absolutionis beneficium observata forma canonica impertiri ipsosque fratres recipere ac eos, qui post assumptum habitum vel professionem emissam recoluerint se talibus in saeculo fuisse sententiis innodatos, secundum formam ipsam vos magister et singuli priores provinciales et conventuales ac vices vestras gerentes valeatis absolvere et cum irregularibus dispensare, si forsan talibus innodati sententiis vel in locis interdicto suppositis divina praesumpserint officia celebrare vel ordines receperint, ita tamen, quod si aliqui ex huiusmodi eisdem sententiis propter debitum sint astricti, satisfaciant ut tenentur. Ceterum vestra discretio caute provideat, ut apostolicae sedis, legatorum ipsius et ordinariorum locorum in absolutionibus huiusmodi scandalum evitetur. Porro quieti vestrae providere volentes, quod per literas apostolicae sedis aut legatorum seu delegatorum ipsius conveniri a quoquam minime valeatis, et quod ad pecuniam colligendam cogi non possitis inviti per literas ipsius sedis de cetero impetrandas, quodque nullus vestrum correctionis seu visitationis vel inquisitionis officium monasteriis vel ecclesiis seu quibuscumque personis impendere, vel ad cognitiones causarum, citationes partium et denunciationes sententiarum interdicti et excommunicationum procedere, aut recipere curam monialium seu religiosarum quarumlibet personarum teneatur per apostolicas literas impetratas et in posterum impetrandas, nisi huiusmodi apostolicae literae de hoc indulto et ordine vestro expressam fecerint mentionem auctoritate vobis apostolica indulgemus. Concedimus etiam, ut ad visitandum aliqua monasteria monialium cuiuscumque ordinis compelli aliquatenus non possitis aut recipiendum commissiones causarum seu sententiarum executiones vel alia contingentia causas ipsas per literas praefatae sedis, in quibus facta non fuerit de indulgentia huiusmodi mentio specialis, seu per legatos vel delegatos ipsius. Nullus insuper archiepiscopus vel episcopus nullusque alius praelatus ecclesiasticus vel eorum vicarii vel officiales ad portandum vel deferendum literas vel exequendum aut denunciandum sententiam contra principes saeculares, communitates, populos seu quoscumque benefactores vestros, nullusque delegatus vel ordinarius iudex ad faciendum citationes vel commissiones recipiendum seu quod sitis in causis aliquibus assessores seu ad alia lites vel controversias contingentia in causis, quae coram ipsis [S. 422] tractantur, quemquam vestrum compellere valeant sine praedictae sedis mandato vel licentia speciali expressam faciente de hac indulgentia mentionem, nec quisquam vestrum parere vel intendere teneatur super¹⁾ his monitionibus et mandatis aut iussionibus eorundem aut facere vel implere quod in hac parte duxerunt iniungendum. Ceterum magister et singuli priores provinciales atque ipsorum vicarii illos ex fratribus, de quibus auctoritate literarum sedis apostolicae vel legatorum ipsius archiepiscopis et episcopis vel aliis quibuscumque provisum exstitit vel in posterum contigerit provideri,²⁾ corrigere ac etiam non obstante contradictione aliqua possint ad suum ordinem revocare, nec per literas eiusdem sedis seu legatorum ipsius iam obtentas vel de cetero obtinendas aliquos de fratribus ipsius ordinis praefatis archiepiscopis et episcopis aut aliis teneantur in socios deputare, nisi dictae literae apostolicae obtinendae de indulto huiusmodi et ordine ipso expressam fecerint mentionem et alias id honestati ordinis et illorum saluti viderint expedire. Nullus autem legatus nisi de latere nostro missus auctoritate literarum sedis apostolicae specialem de hoc indulto et ordine vestro non facientium mentionem nullusque praelatus aut aliqua persona religiosa vel saecularis de fratribus eiusdem ordinis seu cardinalis Romanae ecclesiae ad sua seu ecclesiae negotia procuranda vel secum manendum aliquos assumere valeat, nisi quos magister vel prior provincialis ipsorum tamquam idoneos et discretos sibi duxerit assignandos, quos etiam volumus subiacere ordinis disciplinae. Illos vero ordinis ipsius fratres, qui ad praedicandum crucem vel inquirendum contra haereticam pravitatem seu ad alia huiusmodi negotia sunt vel fuerint deputati ubicumque a sede apostolica, tu fili magister tuique successores removere seu revocare, penitus transferre ipsisque quod supersedeant iniungere aliosque substituere cum expedire videritis licite et libere valeatis ac in eos si contravenerint censuram ecclesiasticam exercere, ac quilibet prior provincialis vel eius vicarius eiusdem ordinis id ipsum in sua provincia circa fratres ipsius ordinis, quibus ab eadem sede apostolica³⁾ contigerit in illa committi, facere possit, non obstantibus aliquibus literis vel indulgentiis apostolicis impetratis vel in posterum impetrandis, quae de hoc non fecerint mentionem. Inhibemus quoque, ne quis post professionem in ordine vestro factam ab ipso ordine sine magistri vel sui prioris licentia discedat, discedentes vero absque cautione literarum alterius ipsorum praetextu alicuius privilegii apostolicae sedis nullus audeat retinere, quod si forte retinere praesumpserit, vobis magister vel singuli priores duntaxat et vestris vicariis licitum sit in ipsos discedentes fratres excommunicationis sententiam promulgare, detinentes vero eosdem secum vel in monasteriis seu ecclesiis suis, nisi eos eiecerint, postquam⁴⁾ eis denunciatum fuerit, excommunicationis sententiae volumus subiacere, non obstante quod excommunicari, suspendi vel interdici non possint per literas apostolicas non facientes plenam et expressam de indulto huiusmodi mentionem. Si vero aliqui [S. 423] de fratribus vestri ordinis post¹⁾ obtentam licentiam a sede praedicta aut a nobis ad religionem aliam transeundi infra duos vel tres menses se²⁾ ad illam religionem suae saluti congruam non contulerint et ipsius non susceperint habitum regularem, licitum sit vobis singulis magister et priores ac vices vestras gerentes contra ipsos tamquam contra alios vestri ordinis apostatas procedere, secundum quod honestati dicti ordinis videritis expedire. Illud idem intelligi volumus de illis, qui post¹⁾ susceptionem³⁾ habitus alterius religionis infra tempus probationis nulla professione facta inde praesumpserint resilire, aut etiam si post¹⁾ professionem huiusmodi ad religionem latiorem seu mitiorem ordinem transierint vel quod absit ad saeculum revertantur, vos volumus contra ipsos rigorem vestri ordinis exercere, apostatas quoque vestri ordinis excommunicare, capere, ligare, incarcerare illosque⁴⁾ subdere⁵⁾ disciplinae rigori possitis per vos ac etiam alios, in quocumque habitu contigerit eos inveniri, invocato ad hoc si opus fuerit auxilio brachii saecularis. Inhibemus etiam, ne fratres, quos ab ordine vestro pro suis culpis per magistrum vel priores ac eorum vicarios expelli contigerit vel qui egressi fuerint proprio suo motu, praedicare, confessiones audire seu docere praesumant, nisi ad alium ordinem, in quo licite huiusmodi exerceantur officia, transierint de vestra vel magistri seu prioris vel vicariorum ipsorum licentia speciali. Quod si forte ipsi contra huiusmodi inhibitionem nostram aliquid super praemissis temere attemptare praesumpserint, vos magister et singuli priores vel vestri vicarii in illos, quos infra fines praedicationis suae iuxta consuetudinem vestri ordinis distractos inveneritis talia praeferentes, monitione praemissa auctoritate nostra excommunicationis sententiam valeatis promulgare. Eiectos autem de ordine vestro vel egressos, qui receptione⁶⁾ in eodem ordine suis culpis exigentibus reddiderint se indignos et alios fratres eiusdem ordinis ex rationabili causa ad quoscumque ordines approbatos praeterquam ad beati Augustini hospitalariorum et aliorum religiosorum arma portantium ad vitandum occasionem evagandi vos magister et singuli priores seu vestri vicarii cum testimonialibus literis auctoritate nostra licentiandi liberam habeatis facultatem. Nos enim districtius inhibemus, ne tales ad alium ordinem aliter transire vel aliqui eos recipere seu retinere praesumant absque licentia speciali sedis apostolicae faciente de hoc plenariam mentionem. Inhibemus etiam, ut nulli, sive sit in religionis ordine sive extra ordinem constitutus, habitum vestrum aut ita consimilem, quod propter eum frater praedicator credi possit, deferre liceat absque mandato sedis apostolicae speciali. Et ut dicta inhibitio maiorem consequatur effectum statuimus, ut hi, qui habitum vestrum vel sibi praedicto modo consimilem deferre praesumpserint, ad deponendum ipsum per diocesanos locorum, cum a vobis requisiti fuerint, monitione praemissa per censuram ecclesiasticam appellatione postposita [S. 424] compellantur. Ceterum cum humilitas vestra sibi de latitudine orbis terrae nihil praeter domos et hortos cum virgultis praemiorum obtentu caelestium duxerit reservandum, nos pie volentes, quod illorum fructus vestrae paupertatis usibus applicentur, ut de dictis hortis et virgultis vestris nulli decimam teneamini exhibere, vobis auctoritate praesentium indulgemus, districtius inhibentes, ne quis a vobis de praemissis aliquid exigere vel extorquere praesumat. Quia vero nonnulli vestrae religionis habitum assumentes diversis personis, quae sciri et inveniri non possunt, aliqua bona interdum restituere tenentur, vobis magistro et prioribus ac vicariis praedictis concedimus, ut singuli vestrum in locis sibi commissis bona ipsa in pios usus convertere valeant, prout secundum deum viderint expedire. Sepulturam quoque in locis, cimiteriis et ecclesiis vestris concedimus et eam liberam esse censemus, ut eorum devotioni et extremae voluntati, qui se illic sepelire deliberaverint, nisi excommunicati vel interdicti aut etiam publici usurarii fuerint, nullus obsistat, salva tamen illarum iustitia ecclesiarum, a quibus mortuorum corpora assumuntur, districtius inhibentes, ut nulli religiosi saeculares vobis invitis aliquorum corpora defunctorum in vestris cimiteriis sepelire aut in ecclesiis vestris missarum sollennia vel pro animabus eorum, qui ad loca vestra tumulandi feruntur, ibidem exequias celebrare sine vestro assensu et voluntate praesumant. Inhibemus insuper universis fratribus vestri ordinis, ne aliqui eorum aliis¹⁾ quam praelatis suis peccata sua confiteri praesumant, nisi necessitatis urgente articulo vel nisi forsan magister vel prior proprius alicui fratri dederit fratri alteri eiusdem ordinis licentiam confitendi. Universis autem ecclesiarum praelatis et aliis inhibemus, ne confessiones vestras vobis invitis audire vel compellere vos ad synodos seu convocationes suas accedere vel cum eis extra civitatem vel intra processionaliter exire aut suis constitutionibus subiacere vel capitula, scrutinia vel inquisitiones in locis vestris vel alibi de vobis facere aut fidelitatem iuramento firmatam et annualem obedientiam a prioribus et superioribus²⁾ vestris exigere aut de ipsorum institutione vel destitutione sive de statutis vestri ordinis se aliquatenus intromittere seu prohibere, ne ad civitates vel villas, ubi religiose et honeste commorari possitis, a populis evocati audeatis accedere ibique pro vestris usibus construere aedificia, ecclesias seu oratoria, aut in accedentes fratres seu construentes huiusmodi vel receptores ipsorum excommunicationis sententiam ferre praesumant. Concedimus quoque vobis, ut de illis, quae in ornamentis vel pro eis aut libris, fabrica, luminaribus anniversario septimo, vicesimo, tricesimo sive aliis ad perpetuum cultum divinum seu pro pitanciis aut victu ad sustentationem vestram vel indumentis necnon annuis censibus redimendis, ad quorum solutionem aliquae domus vestri ordinis obligatae noscuntur, vel de domibus, praediis et hortis aliisque locis vobis secundum instituta vestri ordinis opportunis aut de his, quae pro huiusmodi domibus, praediis, hortis et locis emendis vobis legantur, dummodo praemissa non convertantur in alios usus sed in illos duntaxat, pro [S. 425] quibus relinquuntur, aut alios etiam, qui in hac concessione vel indulgentia continentur, nulli canonicum portionem aliquam teneamini exhibere. Et ne quis a vobis vel ultimarum executoribus voluntatum seu decedentium heredibus de praemissis aut de his, quae vobis in ultimis voluntatibus absolute legantur vel alias pro vestris necessitatibus conferuntur, aliquid exigere vel extorquere praesumat, districtius inhibemus. Ad haec liceat fratribus vestri ordinis, cum de prioribus locis suis ad alia loca se transferunt, tam aedificia seu omnem aedificiorum materiam locorum, quae dimittunt, dedicatis ecclesiis duntaxat exceptis quam libros, calices et paramenta secum ad alia loca transferre ac aedificia ipsa cum solo et aliis ad eaclem loca pertinentibus praeter ecclesias vendere ipsorumque pretium in aliorum locorum, ad quae dicti fratres se transferunt, aedificationem seu alias in eorum utilitatem convertere, secundum quod eis videbitur melius expedire. Et ne aliqui archiepiscopi vel episcopi aut alii ecclesiarum praelati seu quaevis alia persona ecclesiastica vel saecularis praedicta loca seu bona occupare, accipere vel usurpare aut quoquomodo sibi vendicare praesumant absque dictae sedis licentia speciali, districtius inhibemus. Indulgentes vobis, ut ad praestationem procurationum legatorum praedictae sedis vel nunciorum ipsius, diocesanorum locorum aut exactionum vel collectarum seu subsidiorum vel provisionum quorumcumque minime teneamini, nec ad ea solvenda per literas dictae sedis aut legatorum aut nunciorum eiusdem seu rectorum terrarum ecclesiae Romanae impetratas seu in posterum impetrandas cuiuscumque tenoris fuerint in perpetuum compelli possitis, nisi dictae sedis literae impetrandae plenam et expressam de indulto huiusmodi et de dicto ordine fecerint mentionem. Ceterum cum felicis recordationis Innocencius papa quartus praedecessor noster olim duxerit statuendum, ut exempti quantacumque gaudeant libertate nihilominus tamen ratione delicti seu contractus aut rei, de qua contra ipsos agitur, rite possint coram locorum ordinariis conveniri, et illi quoad hoc suam in illis iurisdictionem prout ius exigit exercere, nos vobis, ut occasione constitutionis huiusmodi nullum libertatibus et immunitatibus vobis et ordini vestro per privilegia et indulgentias ab apostolica sede concessa vel in posterum concedenda praeiudicium generetur, auctoritate praesentis indulgemus, decernentes vos seu personas vestri ordinis in praedictis casibus ordinariis ipsis minime subiacere. Decernimus ergo irritum et inane, quidquid contra tenorem, concessionem, constitutionem et inhibitionem huiusmodi per quoscumque fuerit attemptatum, et interdicti, suspensionis et excommunicationis sententias, si quas contra concessiones, constitutiones et inhibitiones easdem in vos et vestrum aliquos vel loca vestra seu benefactores vel executores aut heredes praedictos in posterum pro mulgare contigerit, penitus non tenere. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrarum concessionum, constitutionum et inhibitionum infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. Datum Avinione, secundo Nonas Marcii, pontificatus nostri anno quarto. [S. 426]


a) Die Fußnoten wurden in diesem Band des UB jeweils seitenweise gezählt. Auf die vorliegende Urkunde entfallen: 1-5 auf S. 419, 1-5 auf S. 420, 1-4 auf S. 421, 1-4 auf S. 422, 1-6 auf S. 423,1-2 auf S. 424.^{^}
[S. 419]
1) So Vorlage. -- Reschner a. a. 0.: eundem.^{^}
2) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: secundum.^{^}
3) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: priusquam.^{^}
4) So Vorlage. -- Reschner a. a. 0.: docetur.^{^}
5) So Vorlage. -- Reschner a. a. 0.: quas.^{^}
[S. 420]
1) So Vorlage. -- Reschner a. a. 0.: quare.^{^}
2) So Vorlage. -- Reschner a. a. 0.: pauci.^{^}
3) Vorlage und Original nach Angabe der Vorlage: nec.^{^}
4) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: excommunicare.^{^}
5) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: sententiam.^{^}
[S. 421]
1) So Vorlage. -- Reschner a. a. 0.: nisi adeo enormis commissus fuerit excessus.^{^}
2) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: quae.^{^}
3) So Vorlage. -- Reschner a. a. 0.: sententiam.^{^}
4) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: nobiscum expedierint.^{^}
[S. 422]
1) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: supra.^{^}
2) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: providere.^{^}
3) So Vorlage. -- Reschner a. a. 0.: similia.^{^}
4) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: priusquam.^{^}
[S. 423]
1) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: prius. [3x]^{^}
2) Vorlage und Reschner a. a. 0.: si.^{^}
3) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: susceptorum.^{^}
4) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: in carcere alias.^{^}
5) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage und Original nach Angabe der Vorlage: sudere.^{^}
6) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: receptionem.^{^}
[S. 424]
1) So Reschner a. a. 0. -- Vorlage: alii.^{^}
2) So Vorlage. -- Reschner a. a. 0.: subprioribus.^{^}