Urkunde Nr. 388 aus Band I

Seite im UB:

356-360 ^a)

Heute in:

Hermannstadt, Staatsarchiv [Direcţia Judeţeană Sibiu a Arhivelor Naţionale ale Romȃniei]

Heutige Signatur:

Urkundensammlung [Colecţia de documente medievale], Serie U.I (Inventar 25), Nr. 6.

Druckvorlage:

nach Einschaltung (Insert)

Abdruck als:

Volltext

Sprache:

Latein

---

388

1322 Januar 29 König Karl verleiht dem Cisterzienserkloster Kerz ausgedehnte Freiheiten.

Karolus dei gratia Hungariae, Dalmaciae, Croaciae, Ramae, Seruiae, Galliciae, Lodomeriae, Cumaniae Bulgariaeque rex omnibus Christi fidelibus praesentes literas inspecturis salutem in omnium salvatore. Cum non solum contra mundi pericula verum etiam in statibus ecclesiarum hoc advertendo potissime sic circumspectis cautelis providendum, ne unde crucis Christi vexilla prodire solebant latronum insultus consurgat et ubi divinae laudis organa dei gratia propulsabant vulpes et ericius nidificent in deserta. Proinde ad universorum tam praesentium quam futurorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod accedens ad nostram praesentiam religiosus et deo amabilis vir frater Henricus prior monasterii sanctae Mariae de Kerch ordinis Cystersiensis vice et nomine abbatis et conventus eiusdem monasterii nobis lacrimabiliter et querelose exposuit iniuriam et violentiarum damna et molestias, quas ex pravorum infestationibus personae monasterii praefati homines et possessiones eorundem multipliciter paterentur et indesinenter, petens cum instantia humiliter et devote, ut nostra regia maiestate praedictis personis hominibus et possessionibus supra dictarum iniuriarum diver- [S. 357] sarum molestiis de congruentibus remediis ipsis clementer dignaremur providere. Dignis et rationabilibus petitionibus praefati prioris pie annuentes cordi ut decet regibus esse atque curae, ut ea quae pro quiete religiosae conversationis sunt disposita ac salubriter ordinata nec ipsorum regum dissimulatio negligat nec aliorum plectibilis praesumptio perturbet, mediatorem ergo dei et hominum Jhesum Christum et sanctissimam eius genitricem, quae nostri regni specialis existit domina et patrona, intendentes pro possibilitatis nostri modulo totis sincere meritis affectibus honorare praefatum monasterium ad honorem ipsius gloriosae semper virginis de Kerch tam multiplicibus perturbationibus undique involutum, ut viri deo amabiles abbas et conventus eiusdem ordinisque memorati devotae vocis organo laudent virginem et a matre misericordiae misericordiam satagant implorare, in nostram protectionem specialem dignanter recepimus hanc gratiam et misericordiam cum eisdem ac populis et possessionum eorundem faciendo quod in omni libertate provincialium de Cybinio una cum eisdem provincialibus plenarie gaudeant nec a consortio eiusdem libertatis in qualicumque necessitatis articulo aliquatenus separentur, praeterea ne ineffrenata malitiae cupiditas quorumcumque dictum abbatem et conventum ac homines possessionum eorundem in posterum perturbet indebite et iniuste. Volumus et sub obtentu plenioris gratiae nostrae districtissime praecipimus et mandamus, quatenus a modo contra iura et libertates praedicti monasterii et ordinis nullus omnino de quibuscumque iuribus, iudiciis, birsagiis et proventibus hominum et possessionum eiusdem monasterii se ullatenus intromittat, sed solus abbas et conventus eiusdem monasterii libere ordinent et disponant comitemque suum vel comites nullatenus tamen qualescumque extraneos nisi ex illis qui in possessionibus monasterii praefati resident dictoque abbati et conventui obediunt, quandocumque et quotiescumque statuant et destituant, qui in omnibus praedictis possessionibus monasterii iudicia iusta et vera exerceant, prout abbas et conventus ipsis commiserint faciendum, et ipsi comites et dictarum possessionum iobagiones in maioribus et praecipuis causis et negotiis semper recursum ad praefatum monasterium habeant. Et quidquid in birsagiis cesserit abbati et conventui praesentetur, omnis gratiae plena facultas in eiusdem abbatis et conventus arbitrio consistat in agendo et statuendo de quibuscumque, quod sibi et dictarum suarum possessionum iobagionibus utilius esse videbitur contradictione cuiuscumque non obstante. Si quis vero huic nostro regali mandato procerve et inobedienter se opposuerit et ipsi abbati et conventui in suis iuribus et libertatibus quibuscumque iniuriam aut violentiam intulerit, ad requisitionem eiusdem abbatis et conventus comes provincialis Cybiniensis quicumque fuerit vel etiam eiusdem vices gerentes advocata communitate provincialium Cybiniensium praedictorum quando et quoties opus fuerit regia nostra omnimoda auctoritate et de mandato huiusmodi iniuriatores a nocumentis prohibeant et ad omnia quae iusta fuerint inducant et compellant. Nec aliqui comites vel potentes, qui per dictas possessiones abbatis et conventus transitum fecerint vel qualitercumque advenerint, si a senioribus et communitate dictarum possessionum voluntarie non recipiuntur, in eisdem possessionibus violentum [S. 358] descensum nullatenus facere praesumant specialiter autem et praecipue nulla ratione super capellanos ipsius abbatis et conventus scilicet plebanos dictarum villarum seu possessionum, quem vero descensum si quis contra regale mandatum nostrum fecerit ab ipsa communitate possessionis seu villae, ubi hoc factum fuerit, dicta auctoritate nostra regali et de mandato sub obtentu omnium bonorum suorum capiatur et praedictis provincialibus ad viciniorem sedem praesentetur pro dicta violentia nostro regali iudicio reservandus. Si autem talis propter potentiam suam capi vel detineri non posset nec etiam laesis vel offensis vellet satisfacere, ex tunc si citatus non comparuerit tamquam verus rebellis noster et provincialium dictorum proscribatur. Simili modo de illis fiat, qui contra iustitiam quibuscumque iniuriatoribus praedicti monasterii astare praesumpserint ipsis subsidium verbo vel facto ministrando. Volumus insuper et regia auctoritate firmiter praecipimus et mandamus, ne a modo aliqui comitum vel potentum servientes in praedictis possessionibus monasterii qualescumque mansiones habeant vel resideant praeter soli illi, qui abbati et conventui serviunt et obediunt, nec aliqua sit curia vel qualiscumque hereditas in eisdem possessionibus, quae censum et consueta iura et servitia dicto abbati et conventui non solvat exceptis hiis, qui ab eodem abbate et conventu specialiter sunt vel fuerint privilegiati. Ubicumque autem in praefati monasterii possessionibus tales reperti fuerint residentes, qui praedicto abbati et conventui per inobedientiam vel contumaciam suam non conveniunt, et si ad mandatum eiusdem abbatis et conventus recedere noluerint, praedictus comes provincialis vel sui vicarii, quibus hoc commiserit, cum praedictis provincialibus ad requisitionem memorati abbatis et conventus post exspirationem dati termini supra dicta auctoritate nostra regali et de mandato tales capiant nostroque regali iudicio reservent, ipsi abbati et conventui hereditatem suam liberam restituant. Omnia bona mobilia ipsorum rebellium in istis monasterii villis seu possessionibus scilicet in Kerch, in Cruz, in Messendorf,¹⁾ in villa Nicholai, in villa Abbatis, in monte sancti Micahelis, in Felclwar, in Colonia, in Honrabah et in Kerch Olacorum sic dividantur, ut primo abbati et conventui duae partes dictorum bonorum cedant et praefato comiti provinciali pars tertia tali conditione et pacto, ut praedictus comes vel eiusdem vices gerentes in omnibus necessitatibus et causis dicti monasterii iura et libertates eiusdem fideliter defendant et ad requisitionem supra dicti abbatis et conventus in omnibus praemissis seu subsequentibus adversitatibus emergentibus regia auctoritate nostra supra dicta et mandatum nostrum regale super eo specialiter porrectum ferventius et diligentius exsequantur. Et nihilominus vicecancellarius noster quicumque fuerit fideliter et diligenter praecaveat, ne aliquando per ignorantiam aut negligentiam aliqua instrumenta literarum a quibuscumque contra iura, libertates et privilegia praefati monasterii de Kerch a nobis impetrentur vel porrigantur, quarum libertatum et privilegiorum sit ipse cancellarius nostra regali de commissione in omnibus fidelis conservator. Nam si per oblivionem vel ignorantiam contra dicti monasterii iura, libertates et privilegia supra dicta aliqua instrumenta literarum qualium- [S. 359] cumque in posterum qualitercumque impetrata vel obtenta fuerint regia nostra donatione et libertate dicto monasterio super eo specialiter concessa supra dicta auctoritate nostra et decreto frivola et inania fore per omnia decernantur. Nam quia cum provincialibus supra dictis homines possessionum monasterii praefati ad illas quingentas marcas, quas ipsa communitas provincialium praedictorum nostrae regiae maiestati annuatim solvere tenetur, tali gratia et conditione contribuunt, ut etiam eorundem provincialium utantur omnimoda libertate, regia igitur nostra donatione et gratia eisdem hominibus similiter concedimus modisque omnibus volumus et praecipimus, ut a nulla generali participatione utilitatum totius provinciae Cybiniensis qualiumcumque ullo modo excludantur, sed in omnibus desertis possessionibus atque metis et in aliis utilitatibus quibuscumque consimilem participationem habeant nec aliquis a dictis utilitatibus praefatos homines aliquatenus audeat prohibere. Similiter etiam praedicti monasterii homines praefatae communitati provinciae in omnibus generalibus adversitatibus eiusdem et provinciae decenti auxilio occurrant in hiis, in quibus nostrum regalem favorem habuerint et consensum, excepto quod partibus contra partes in ipsa provincia existentibus astare alicui minime teneantur, nisi primo ad communem concordiam fuerint revocati. Ceterum etiam volumus et sub firmissima poena animadversionis districtissime praecipimus et mandamus, ne personas praedicti monasterii et ordinis in habitu et vita religionis procedentes aliquis contumeliosis verbis, minis seu conviciis quibuscumque ullatenus praesumat molestare. Quod si quis fecerit ipsa villa, praedium vel civitas, in cuius territorio sive metis hoc contra nostrum regium edictum perpetratum fuerit, incolae eiusdem seu communitas advocatis testibus contra ipsum malificum sive transgressorem coram comite provinciali praedicto vel eiusdem gerente vices ac etiam communitate provinciae memoratae taliter procedere teneantur, ut ipsa poena delinquentiae omnibus videntibus et audientibus transeat in terrorem. Si quis vero in praedictas personas cum iniuria manus violentas quod absit iniecerit, a praedicto comite adiutorio communitatis dictae provinciae si necesse fuerit advocato talis malificus regio nostro iudicio districtissimo cum poena damnationis sine misericordia prosternatur. Regia insuper auctoritate nostra volumus et praecipimus, quod si praedictus comes provincialis et eiusdem vicarii vel etiam provinciales supra dicti in omnibus necessitatibus et causis monasterii praefati ad requisitionem praedicti abbatis et conventus praememorato nostro regali mandato inobedientes¹⁾ et negligentes exstiterint, ipse abbas et conventus hoc nostrae regiae maiestati intimare modis omnibus teneantur ita, ut exinde talionem debitam recipiant, quam iuste merentur, qui praedicto mandato nostro et regiae maiestati praesumpserint obviare. Si quis autem reus per inobedientiam et negligentiam inventus fuerit, sciat se certissime nostram regiam maiestatem sic graviter offendisse ac pro nostro vero rebelli reputari nec etiam sine grandi satisfactione pro dicta praevaricatione nostri mandati pristinam gratiam nostram regalem aliquatenus adepturum. Et ne a modo clamor querimoniae iniuriarum, violentiarum, contumeliarum omnium praemissarum praefato abbati et con- [S. 360] ventui hominibus et possessionibus eorundem multipliciter illatarum tam validus compellente eosdem necessitate regalem animum nostrum provocet ad vindictam, saepe dictus comes provinciae Cybiniensis ad requisitionem ipsius abbatis et conventus monasterii memorati copiam huius libertatis et gratiae quoties necesse fuerit semel tamen ad minus in anno in praesentia communitatis eiusdem provinciae diligenter recitari et exponi faciat, quod etiam omnino sub obtentu gratiae nostrae regalis facere teneatur, ne in posterum aliquis per ignorantiam se valeat excusare. In cuius rei memoriam perpetuamque firmitatem nostras praesentes concessimus literas privilegiales sigilli nostri munimine roboratas. Datum per manus discreti viri magistri Johannis praepositi ecclesiae Albensis, aulae nostrae vicecancellarii et archidiaconi de Kukulleu dilecti et fidelis nostri, anno domini M^o. CCC^o. vigesimo secundo, quarto Kalendas Februarii, regni autem nostri anno similiter vigesimo secundo.


a) Die Fußnoten wurden in diesem Band des UB jeweils seitenweise gezählt. Auf die vorliegende Urkunde entfallen: 1 auf S. 358 und 1 auf S. 359.^{^}
[S. 358]
1) Vorlage: Cyessendorf.^{^}
[S. 359]
1) Vorlage: inobientes.^{^}